Współczesne i historyczne „Architektki” Warszawy na wystawie w Pawilonie Zodiak

W ZODIAKU Warszawskim Pawilonie Architektury, w piątek rozpocznie się wystawa „Architektki” poświęcona historycznym i współczesnym architektkom stolicy. - W pewnym sensie historia kobiet w polskiej architekturze jest historią dość krótką. Dopiero w 1919 r. uzyskały prawo do studiowania na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. Bardzo zależało nam, aby nie skupiać się na prostej dwudzielności, że „kobiety miały w tym zawodzie gorzej niż mężczyźni”. Chcieliśmy skupić się na ich dorobku, nie tylko w postaci projektów, które możemy zobaczyć w przestrzeni miasta, ale przede wszystkim poprzez spojrzenie na zestaw wartości, które reprezentują - zaznaczył w rozmowie z PAP jeden z kuratorów wystawy Igor Łysiuk.

Duet kuratorski Marty Wójcickiej i Igora Łysiuka stworzył projekt, który łączy przeszłość oraz przyszłość polskiej architektury w poszukiwaniu międzypokoleniowej ciągłości. Do współpracy zaproszono architektki-mentorki: Małgorzatę Kuciewicz, Martę Sękulską-Wrońską, Annę Zawadzką-Sobieraj, Aleksandrę Wasilkowską oraz Natalię Paszkowską. Następnie ogłoszono otwarty nabór dla ich wystawowych podopiecznych. - Mieliśmy ponad 80 zgłoszeń, spośród których każda mentorka dobrała sobie kandydatkę do współpracy. Następnie każdy z duetów wybrał postać historyczną, nad której dorobkiem chciał się pochylić - tłumaczył kurator.

Trzonem wystawy są projekty, w ramach których międzypokoleniowe duety zinterpretowały dorobek wybranych historycznych architektek korzystając z różnych środków wyrazu. Powstały filmy, instalacje przestrzenne, wykorzystano makiety i archiwalia. Postaci historycznych architektek były punktem wyjścia do zastanowienia się, jak ich dorobek przekłada się na współczesna architekturę.

Jeden z zespołów wybrał związaną przez całe życie z Warszawą Halinę Skibniewską, która skończyła studia architektoniczne w pierwszych powojennych latach i zaraz po nich trafiła tam, gdzie większość warszawskich architektów w tym okresie - do Biura Odbudowy Stolicy, instytucji zajmującej się budowaniem na nowo Warszawy. Wśród pierwszych projektów Skibniewskiej były wielkie gmachy użyteczności publicznej, w późniejszej karierze skoncentrowała się na mieszkalnictwie - temacie, który uważała za szczególnie ważny.

Kolejny duet postawił na dorobek współorganizatorki Biura Odbudowy Stolicy, Eleonory Sekreckiej. Po wojnie zaprojektowała m.in. wzorowane na paryskim Placu Wogezów Osiedle Latawiec, które zrealizowano w trzecim etapie budowy dzielnicy MDM - Marszałkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej. Za inspirację posłużył również dorobek jednej z pierwszych kobiet, które ukończyły w Polsce studia architektoniczne, Anatolii Hryniewickiej-Piotrowskiej. Jej pierwszą indywidualną realizacją był Pawilon Pracy Kobiet, który powstał w ramach Powszechnej Wystawy Krajowej w Poznaniu w 1929 r., na trwale wpisując się w polską historię architektury.

Polska architektka modernizmu, urbanistka, aranżerka i projektantka wnętrz Nina Jankowska również stała się autorytetem przestudiowanym przez jeden z zespołów. Jankowska pełniła funkcję głównego architekta w Centralnym Ośrodku Higieniczno-Wychowawczym i Pracowni Urządzeń Dziecięcych Biura Odbudowy Stolicy.Jeden z duetów nie zajął się indywidualną postacią, tylko zespołem „Wisła” Biura Planowania Rozwoju Warszawy. To grupa architektek, która opracowała plany zagospodarowania doliny Wisły w aglomeracji warszawskiej. Ich koncepcje łączyły wypoczynek nad wodą z naturalnym krajobrazem, uwzględniając aspekty przyrodnicze, hydrotechniczne i komunikacyjne.

W ramach wystawy powstały również nagrania wideo i audio, które zestawiają wypowiedzi współczesnych, doświadczonych architektek, z tym jak młode pokolenie wyobraża sobie swoją rolę w przyszłości. – Ten dwugłos pokazuje wspólne doświadczenia, wątki i nadzieje na przyszłość - mówił Igor Łysiuk.

Jego zdaniem w dorobku historycznych architektek uderza empatia oraz świadomość wpływu architektury na środowisko. - Przykładem są projekty zespołu „Wisła”, które już w latach 70. były przygotowane w bardzo świadomy i odpowiedzialny sposób pod względem relacji człowieka z naturą - ocenił kurator.- Są projekty, z których można dzisiaj czerpać inspiracje, a także wiele koncepcji, które wyprzedzały swoją epokę, a dziś są aktualne w kontekście świadomości wpływu architektury na cały ekosystem. Pokazujemy, że podejście do projektowania wielu architektek niesie ze sobą wartości, o których warto mówić, i które powinny przyświecać również dzisiejszej architekturze - zaznaczył.

Międzypokoleniowa Wystawa o Polskich Architektkach otworzy się w piątek, w ZODIAKU Warszawskim Pawilonie Architektury. Ekspozycja będzie dostępna do 19 października, wstęp wolny. Wystawa to efekt pracy duetów, w których znalazły się: Małgorzata Kuciewicz, Barbara Sancewicz, Natalia Paszkowska, Aleksandra Kijek, Marta Sękulska-Wrońska, Zuzanna Jastrzębska, Aleksandra Wasilkowska, Karolina Padło, Anna Zawadzka-Sobieraj, Anna Nauwaldt. (PAP)

maku/ aszw/